İSTANBUL (AA) – HANİFE SEVİNÇ – Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Yazarları Birliği Başkanı Bican Veysel Yıldız, yılda ortalama 10 bin çocuk kitabının yayımlandığı Türkiye’de çocukların yetişkinlerden daha fazla kitap okuduğunu belirterek, “Çocuklarımızın önünde onlara örnek olacak büyükler kitlesi yok. Buna rağmen çocukları okumamakla suçlayan yetişkin kitlemiz var.” dedi.

“Dünya Çocuk Kitapları Haftası” dolayısıyla AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Yıldız, Türkiye İstatistik Kurumu’nun geçen yıla ilişkin Uluslararası Standart Kitap Numarası (ISBN) İstatistikleri verilerine göre, ülkede 49 bin 148 yeni kitabın yayımlandığını, ISBN kodu almadan çıkan eserler de eklenince sayının 50 bine ulaştığını söyledi.

Basılı kitap dışındaki kitap nitelikli materyallerin de önceki yıla göre yüzde 11,2 artarak 56 bin 414’e çıktığını ifade eden Yıldız, “En yüksek artış, yüzde 21,8 ile web tabanlı elektronik kitaplarda gerçekleşti. Bunlar dışında her tür için ISBN kodu alınmadan çıkan eserleri de katmak gerekirse bu sayı da yaklaşık 60 bin olarak düşünülebilir. Bu sayının yaklaşık 10 bini çocuk kitabı niteliğindeki eserlerdir.” diye konuştu.

Türkiye’nin, bilinenin aksine dünya kitap piyasasında ön sıralarda yer aldığını vurgulayan Yıldız, Türkiye’nin dünyada kitap üretiminde ilk 10 ile ilk 20 arasında değişen bir yeri olduğunu, kitap üretimi ve kitap okumada sayısal bakımdan iyi durumda bulunulduğunu ancak verimli okumada zayıf kalındığını kaydetti.

Bican Veysel Yıldız, birçoğunun resmi olarak bir birliğe üye olmaması nedeniyle çocuk yazarların sayısının tam olarak bilinemediğini dile getirerek, “Türkiye’deki çocuk kitabı yazarları yetişkinler için de eserler yazıyor. Yine kitap çıkaran her kişinin gerçek anlamda yazar sayılıp sayılmayacağı hususudur. Kitap çıkarmak, yazar olmak için yeterli olmuyor. Çocuk kitabı yazdığını düşünen birçok kişiyi biz yazar olarak nitelendiremiyoruz.” değerlendirmesini yaptı.

– “Çocuklara rastgele kitaplar seçiliyor”

Yıldız, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan ve 26 ilde 6212 kişiyle yapılan ”Türkiye’nin Okuma Kültürü Haritası” araştırmasına göre, yılda bir kişinin ortalama 7,2 kitap okurken, 7-14 yaş grubunda bir çocuğun yılda 12 kitap okuduğunu aktardı.

Çocukların kitap okuma ortalamasının yetişkinlerin neredeyse iki katı olduğunu belirten Yıldız, “Çocuklarımızın önünde onlara örnek olacak büyükler kitlesi yok. Buna rağmen çocukları okumamakla suçlayan yetişkin kitlemiz var.” dedi.

Bican Veysel Yıldız, Türkiye’de kitapların rastgele seçildiğini ve düzensiz okuma yapıldığını dile getirerek, “Yüzde 45,5’lik bir kesim, yani nüfusun yarıya yakını rastgele kitap seçiyor ve düzensiz okuyor. Ne yazık ki aynı durum çocuklar için alınan ve çocuklar tarafından okunan kitaplar için de geçerli.” diye konuştu.

– “Çocuklar için nasıl kitaplar yazılmalı?”

Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Yazarları Birliği Başkanı Yıldız, kendi ayakları üzerinde duran, kendi kanatları ile uçabilen özgün, özgür ve eleştirel düşünmeyi bilen bireyler yetiştirmenin birinci yolunun kitap okuma olduğunu vurgulayarak, şöyle devam etti:

“Okuma alışkanlığı, sadece sayısal bakımdan değil, nitelik bakımından da yeterli olmalı. Bunu sağlamak için çocuk edebiyatı yazarları hem çağımızın çocuğunu hem de çocuğun psikolojik yönünü iyi tanımalıdır. Eserlerini kaleme alırken ‘çocuğa görelik’ ilkesini esas almalıdır. Yazar, çocuğu kendi düşüncelerini aktaracağı bir hedef tahtası olarak görmemelidir. Ona insanlığın ortak değerlerine uygun, kendi kültür ve medeniyetimizin etik değerleri ile örtüşen eserler sunmalıdır. Günümüzde çocuk kitabı, sadece yazarın ortaya koyduğu bir eser olmaktan çıkmıştır. Yazar, çizer, grafiker, editör, yayıncı gibi birçok paydaşın ortak ürünüdür. Bu yüzden çocuk edebiyatı yazarları, çocuk kitabını meydana getirirken kitabın diğer paydaşlarını da iyi seçmelidir.”

– Ebeveynlere ve öğretmenlere düşen görev

Ebeveynler ve öğretmenlerin, çocuğun okuma alışkanlığını kazanmasında öncü ve rehber olması gerektiğini ifade eden Yıldız, “Ebeveynler çocuklara okuma alışkanlığını kazandırmada model olmalı, okuma zamanları yaratmalı, kitaplar ve yazarları hakkında konuşmalı, kitap seçiminde yönlendirme yapmalıdır.” dedi.

Bican Veysel Yıldız, son yıllarda çocuk yazarların sayının artmasına ilişkin de öğrencilere yönelik Yazarlığa İlk Adım Projesi ile öğretmenler için Yazma ve Yazdırma Teknikleri Eğitim Programı gibi çalışmalar yaptıklarını belirterek, şunları kaydetti:

“Okuma bilincinden çok yazma bilinci ve yazma kültürü oluşturmaya gayret ediyoruz. Yazma kültürü oluşunca zaten okuma en önemli ihtiyaca dönüşüyor. Çocukların yazmadaki başarıları, yazdıklarını yayımlamadaki öz güvenlerinin gelişmesi, gelecek için başarılı yazarların yetişmesine önemli katkı sağlayacaktır. Kalem ile barışık bir toplum oluşturma yolunda atılan her adımı desteklemek gerekiyor.”

AA